DIGITAL MULTIMETER หรือ มัลติมิเตอร์ดิจิตอล ได้รับการพัฒนามาจากดิจิตอลโวลท์มิเตอร์ที่ใช้เพียงในการวัดค่าโวลท์เท่านั้น การพัฒนานี้ได้เริ่มต้นตั้งแต่กลางปีคริสต์ศักราช 1950 และมีความสามารถที่หลากหลายมากขึ้นในปัจจุบัน มัลติมิเตอร์ดิจิตอลทำให้นักมาตรวิทยามีประสิทธิภาพในการวัดที่มากขึ้น ด้วยช่วงวัดที่หลากหลายและฟังก์ชันการทำงานที่มากขึ้น นอกจากนี้ยังมีความเที่ยงตรงสูงขึ้นมากกว่าเมื่อก่อน ทำให้เป็นการท้าทายต่อนักมาตรวิทยาที่ต้องการการเรียนรู้และการทดสอบ
การสอบเทียบ DIGITAL MULTIMETER ก็มีความซับซ้อนน้อยลงเมื่อมีการใช้มัลติฟังก์ชันคาลิเบรเตอร์สมัยใหม่เป็นมาตรฐานในการทำงาน ในอดีตนักมาตรวิทยาต้องใช้มาตรฐานฟังก์ชันเดี่ยว เช่น DC VOLT และ AMP ซึ่งทำให้ความซับซ้อนในการควบคุมการวัดลดลง และวันนี้เราจะพาคุณไปทำความรู้จักกับสอบเทียบ DIGITAL MULTIMETER ให้มากขึ้นพร้อมแล้วเราไปดูรายละเอียดต่าง ๆ ไปพร้อม ๆ กันได้เลย
สอบเทียบ DIGITAL MULTIMETER คืออะไร
การสอบเทียบ DIGITAL MULTIMETER เป็นกระบวนการที่สำคัญในการตรวจสอบความแม่นยำและเชื่อถือได้ของเครื่องมือวัดที่ใช้ในงานต่าง ๆ โดยการเปรียบเทียบค่าที่ได้จากเครื่องมือกับค่ามาตรฐานที่ได้จากห้องแล็บ เป็นวิธีที่ช่วยให้แน่ใจได้ว่าเครื่องมือวัดมีความแม่นยำและเชื่อถือได้ตามที่กำหนดในประเทศไทย มีกระบวนการสอบเทียบที่ได้รับการรับรองมาตรฐานสากล ISO/IEC 17025 และกระบวนการที่ยังไม่ได้รับการรับรองมาตรฐานสากลดังกล่าวบริษัทคาปิตอล ลาบอราโทรี จำกัด ได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการสอบเทียบในหลายสาขา เพื่อนำมาเป็นข้อมูลสำหรับผู้ที่ต้องการส่งเครื่องมือเพื่อทำการสอบเทียบ
ขั้นตอนการสอบเทียบนี้มีการเปรียบเทียบค่าที่ได้จาก DIGITAL MULTIMETER กับค่ามาตรฐานที่มีความแม่นยำที่ได้รับการรับรองข้อมูลที่ได้จากขั้นตอนการสอบเทียบนี้สามารถช่วยให้ผู้ใช้เครื่องมือมั่นใจในความถูกต้องของผลลัพธ์ที่ได้ มีการสอบเทียบทั้งแบบได้รับการรับรองมาตรฐานสากลและแบบที่ยังไม่ได้รับการรับรอง ซึ่งช่วยให้ครอบคลุมทุกรูปแบบของเครื่องมือที่อาจมีในตลาด นอกจากนี้ข้อมูลเหล่านี้ยังเป็นประโยชน์สำหรับผู้ที่ต้องการความช่วยเหลือในการเลือกบริการสอบเทียบ PROCESS CALIBRATOR ที่เหมาะสมกับความต้องการของพวกเขา
วิธีใช้งาน DIGITAL MULTIMETER
DIGITAL MULTIMETER การใช้งานนั้น มีวิธีใช้งานง่าย ๆ ดังนี้
- เปิดเครื่อง
เริ่มต้นโดยการกดปุ่มเปิด-ปิดเพื่อเปิดเครื่อง DMM ของคุณขึ้น ส่วนมากนี้ DMM ทำงานด้วยการใช้แบตเตอรี่หรือไฟ AC ดังนั้นหากไม่มีการเปิดขึ้นมา ตรวจสอบว่าแบตเตอรี่เป็นอย่างดีหรือไม่ หรือตรวจสอบแหล่งจ่ายไฟว่าทำงานถูกต้องหรือไม่
- เลือกโหมดและช่วง
เลือกพารามิเตอร์ที่ต้องการวัดและช่วงที่เหมาะสม โดยใช้ปุ่มหมุนหรือสวิตช์ของ DMM ของคุณ บางรุ่นอาจมีการสลับช่วงโดยอัตโนมัติ หากต้องการเปลี่ยนช่วงด้วยตนเอง คุณสามารถปรับช่วงที่เหมาะสมได้โดยการทดลองวัดซ้ำๆ โปรดทราบว่าบาง DMM มีโหมดที่ตรวจจับแรงดันไฟ AC และ DC ได้โดยอัตโนมัติ
- ต่อสายทดสอบ
เชื่อมต่อสายวัดหรือคลิปกับขั้วของ DMM ของคุณและเริ่มทำการวัด ควรระมัดระวังเนื่องจากสายทดสอบสีแดงมักแตกต่างกันตามประการที่คุณต้องการวัด เช่นกระแส แรงดันไฟ หรือความต้านทาน ปรับค่าศูนย์ก่อนเพื่อให้การวัดเป็นไปอย่างแม่นยำ
เมื่อต้องเลือก DIGITAL MULTIMETER มาใช้งานสักเครื่องควรพิจารณาจากอะไรบ้าง
ความปลอดภัย (SAFETY)
ปัจจุบัน, การเลือกใช้ DIGITAL MULTIMETER (DMM) นั้นหลายยี่ห้อมีให้เลือกหลายตัวในท้องตลาด เมื่อพูดถึงความปลอดภัยที่เป็นประเด็นหลัก ควรให้ความสำคัญกับ DMM ที่ได้รับมาตรฐานความปลอดภัยที่มี CAT (CATEGORY) เพื่อให้มั่นใจในการใช้งานอย่างปลอดภัยที่สุด อย่างไรก็ตามมีไม่กี่ยี่ห้อที่ผ่านมาตรฐานนี้อย่างเข้มงวด
ปัจจัยที่มีบทบาทสำคัญในการกำหนดระดับ CAT ของ DMM รวมถึงการออกแบบวงจร ขนาดของเครื่อง และโครงสร้างที่มีการป้องกันการระเบิดในการใช้งาน ดังนั้น DMM ที่เหมาะสมควรมีขนาดที่พอดี ไม่ใหญ่เกินไป ที่สามารถผ่านการทดสอบระบบไฟแรงสูง (HIGH VOLTAGE) และการอาร์ค (ARC) อย่างปลอดภัย
ความสำคัญของความปลอดภัยนี้มีตัวหนังสือที่ชัดเจน การเลือกใช้ DMM ที่ปรับปรุงและผ่านการทดสอบที่มีมาตรฐานสูงจะช่วยลดความเสี่ยงในการใช้งาน ถึงแม้ขนาดที่เล็กและบางของ DMM อาจจะดูน่าสนใจ แต่ควรระมัดระวังในการให้ความสำคัญกับความปลอดภัย นอกจากนี้การให้ความสำคัญในการพกพาที่สะดวกและเอื้อมสะอาดก็เป็นสิ่งสำคัญ ในที่สุดความปลอดภัยคือหลักการสำคัญที่ไม่ควรละเลยเมื่อเลือกใช้ DMM ในการทำงาน
การใช้งาน (APPLICATIONS)
การใช้งานของ DIGITAL MULTIMETER (DMM) มีความหลากหลายและเกิดประโยชน์ในหลายแดนของวิชาชีพและการปฏิบัติงาน. อย่างไรก็ตามไม่ทุกรุ่นของ DMM ถือว่าเป็นเท่าเทียมกัน และการเลือกใช้ควรพิจารณาแอปพลิเคชันที่เฉพาะเจาะจงและความต้องการของงานต่าง ๆ
- งานอินเวอร์เตอร์ (INVERTER) และ PULSE WIDTH MODULATION (PWM)
สำหรับงานที่เกี่ยวข้องกับไฟฟ้ากระแสสลับที่มีรูปคลื่นไม่เป็นคลื่นไซน์ (SINE WAVE) ควรเลือก DMM ที่สามารถวัดรูปร่างคลื่นได้ทุกรูปแบบ แต่ต้องระมัดระวังว่าบาง DMM อาจมีปัญหาในการวัดค่าความถี่ต่ำ เช่นในกรณีของ PULSE WIDTH MODULATION (PWM) การเลือกใช้ DMM ที่มีลักษณะกรองความถี่ต่ำ (LOW PASS FILTER) เป็นสิ่งสำคัญเพื่อประสิทธิภาพในงานนี้
- การทำงานทางวิทยาศาสตร์และวิจัย:
สำหรับนักมาตรวิทยาที่ทำงานในห้องสอบเทียบ DMM ที่มีจำนวน DIGITS หรือ COUNTS สูง และค่าความเสถียร (STABILITY) ดี เป็นสิ่งสำคัญ หน้าที่ของการทำงานในด้านนี้มักต้องการความแม่นยำและเชื่อถือได้ในการวัด
- งานการซ่อมบำรุงระบบไฟฟ้า
สำหรับช่างไฟฟ้าที่ต้องการตรวจสอบแรงดันผีหลอก (GHOST VOLTAGE) หรือการวัดหม้อแปลง ไฟฟ้าในสภาพแวดล้อมที่ซับซ้อน DMM ที่มีลักษณะ LOW INPUT IMPEDANCE (LO Z) เป็นที่น่าสนใจ เนื่องจากจะทำให้ง่ายต่อการตรวจสอบ
- การพกพาและใช้ในสถานที่
สำหรับการใช้งานที่ต้องการความสะดวกในการพกพา DMM ที่มีขนาดเล็กและบางพอดีเพื่อความสะดวกในการใช้งานนั้นจึงเป็นสิ่งสำคัญ
หลักเศรษฐศาสตร์
การเลือกใช้ MULTIMETER ในทางเศรษฐศาสตร์เป็นเรื่องที่น่าสนใจและมีผลต่อการใช้งานในสายงานต่าง ๆ ซึ่งหลายคนมักจะตัดสินใจในการเลือกซื้อ MULTIMETER โดยใช้หลักการทางเศรษฐศาสตร์มาก่อนทั้งหมด. จะเริ่มต้นด้วยการยกตัวอย่างว่าสำหรับหัวข้อนี้ MULTIMETER มักเป็นเครื่องมือที่ได้รับความนิยมและถูกนำมาใช้กันมากที่สุดในงานวิศวกรรม
เมื่อพูดถึงการเลือก MULTIMETER ตั้งแต่แรกส่วนมากท่านจะหันมองที่คุณสมบัติของมัน และความจำเป็นในทางวิศวกรรมและความปลอดภัย. ไม่ควรทิ้งท้ายหากไปเลือกตามราคา เพราะในปัจจุบันราคาของ MULTIMETER ทุกยี่ห้อมีความแตกต่างน้อยมาก หากท่านยังไม่ต้องการให้แบรนด์ครองตลาดหรือต้องการเลือกตัวเครื่องที่เหมาะสมกับงานมากที่สุด ควรจะใส่ใจที่ปัจจัยอื่น ๆ ที่สำคัญกว่า หรือตรงกันข้าม ควรพิจารณาตามเหตุผลและคุณสมบัติที่สอดคล้องกับความต้องการ
มุมมองต่อการซ่อมและการ RECALIBRATE ของดิจิตอลมัลติมิเตอร์
การเลือกซื้อดิจิตอลมัลติมิเตอร์ที่สามารถซ่อมและ RECALIBRATE ในประเทศไทยเป็นสิ่งที่มีความสำคัญ การมีวงจรสำหรับการซ่อมบำรุงเป็นเครื่องมือที่ดีในการดูแลรักษาความพร้อมในการใช้งานของเครื่องสอบเทียบ LUX METER และถ้ามีความสะดวกในการสอบเทียบหลังจากใช้งานไป 1 ปี นั้นเป็นเรื่องที่ดีอีกด้วย
ดิจิตอลมัลติมิเตอร์ที่มีคุณสมบัติที่สามารถ RECALIBRATE และ ADJUST ได้ถ้าตกสเปค มีความสำคัญเพราะมีการใช้งานที่ต่อเนื่องอาจทำให้เครื่องตกสเปคได้ การมีขั้นตอนการปรับเครื่องที่เปิดเผยและเข้าใจง่ายเป็นจุดเด่นเสมอ นอกจากนี้การสามารถ ADJUST โดยไม่ต้องถอดฝาหน้าหรือฝาหลัง (CLOSED CASE CALIBRATION) ทำให้การ RECALIBRATE เป็นไปอย่างรวดเร็วและสะดวกมากยิ่ง
ความทนทานและความแข็งแรงของดิจิตอลมัลติมิเตอร์
ในการพิจารณาความทนทานและความแข็งแรงของดิจิตอลมัลติมิเตอร์ เราสามารถแบ่งออกเป็นสองส่วนหลัก ซึ่งกล่าวถึงความทนทานทางไฟฟ้าและความทนทานทางกายภาพ
- ความทนทานทางไฟฟ้า
เราควรคำนึงถึงดิจิตอลมัลติมิเตอร์ที่ถูกออกแบบมาในทางที่สามารถทนต่อกระแสและแรงดันเกินได้ สิ่งนี้สำคัญเพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นจากกรณีเหตุการณ์ที่ไม่คาดคิด, เช่น กระซิบไฟหรือไฟฟ้าช็อต
- ความทนทานทางกายภาพ
ด้านความแข็งแรงของเครื่องมัลติมิเตอร์ เราควรสนใจถึงความทนทานทางกายภาพของเครื่อง ความทนทานต่อการใช้งานในสภาพแวดล้อมที่อาจมีการกระทำที่น่าท้อแท้ ตกหลุม หรือสะเทือนที่อาจส่งผลกระทบต่อเครื่องมัลติมิเตอร์
การเลือกดิจิตอลมัลติมิเตอร์ที่มีความทนทานทั้งทางไฟฟ้าและทางกายภาพจึงเป็นสิ่งสำคัญ การอำนวยความสะดวกในการทนต่อสภาพแวดล้อมและสภาพการใช้งานที่หลากหลาย จะทำให้เครื่องมัลติมิเตอร์มีอายุการใช้งานที่ยาวนานและประสิทธิภาพที่สูง
สรุป
การสอบเทียบ DIGITAL MULTIMETER เป็นส่วนสำคัญที่มีผลต่อความเชื่อถือของเครื่องมือนั้น ๆ ไม่ว่าจะเป็นการใช้งานในโรงงานผลิต การทดสอบสินค้า หรือการวิเคราะห์ต่าง ๆ เนื่องจากมีความสำคัญในการเลือกใช้เครื่องวัดที่เหมาะสม เพื่อให้การทำงานมีประสิทธิภาพ และความถูกต้องในการวัด สำหรับการสอบเทียบเครื่องวัดดิจิตอล เราจำเป็นต้องให้ความสำคัญกับองค์ประกอบหลายอย่าง เช่น การเลือกใช้เครื่องมือมาตรฐานอ้างอิง ห้องปฏิบัติการสอบเทียบ บุคลากรที่มีความรู้ความสามารถในการสอบเทียบ และวิธีการสอบเทียบที่ถูกต้อง
การใช้เครื่องมือมาตรฐานอ้างอิงเป็นสิ่งสำคัญ เพราะเครื่องมือเหล่านี้มักมีความแม่นยำสูงและได้มาตรฐานอย่างเชื่อถือได้ เมื่อนำมาใช้ในการสอบเทียบ เราจะได้ผลลัพธ์ที่มีความถูกต้องและน่าเชื่อถือ นอกจากนี้ การมีห้องปฏิบัติการสอบเทียบที่เหมาะสม เป็นเรื่องสำคัญอีกด้วย เพราะจะสามารถจำกัดองค์ประกอบที่อาจส่งผลกระทบต่อการสอบเทียบ เช่น การควบคุมอุณหภูมิ ความชื้น และความดันอากาศ ในห้องปฏิบัติการ การเลือกบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถในการสอบเทียบก็เป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากจะมีผลต่อความแม่นยำและเชื่อถือของการสอบเทียบ การใช้วิธีการสอบเทียบที่ถูกต้องจะเสริมสร้างความเชื่อถือในผลลัพธ์ที่ได้ เช่นการใช้เทคนิคที่เชื่อถือได้ และการทำการสอบเทียบในเงื่อนไขที่ควบคุมอย่างถูกต้อง
กิตติวงษ์ จันทุม เป็นวิศวกรที่มีประสบการณ์ยาวนานกว่า 15 ปีในอุตสาหกรรมสอบเทียบเครื่องมือวัด เขาเป็นผู้เชี่ยวชาญในการสอบเทียบอุปกรณ์วัดต่างๆ เช่น เครื่องวัดอุณหภูมิ เครื่องวัดแรงดัน เครื่องวัดระดับเสียง และอื่นๆ กิตติวงษ์ได้รับใบอนุญาตจากหน่วยงานกำกับดูแลเพื่อรับรองความสามารถในการสอบเทียบตามมาตรฐานสากล
