การวัดและตรวจสอบคุณภาพของผลิตภัณฑ์เป็นกระบวนการที่สำคัญอย่างยิ่งในโรงงานอุตสาหกรรม เนื่องจากส่งผลโดยตรงต่อคุณภาพและความน่าเชื่อถือของผลิตภัณฑ์ การมีระบบการวัดและเครื่องมือที่ได้รับการรับรองมาตรฐานจึงเป็นสิ่งจำเป็น การสอบเทียบ ISO 17025 เป็นมาตรฐานสากลสำหรับความสามารถของห้องปฏิบัติการทดสอบและสอบเทียบ ซึ่งครอบคลุมถึงการจัดการ เทคนิคการทดสอบ บุคลากร สถานที่ และอุปกรณ์ต่างๆ
การสอบเทียบ ISO 17025 เป็นกระบวนการที่สำคัญในโรงงานอุตสาหกรรม เนื่องจากช่วยให้มั่นใจได้ว่าเครื่องมือวัดนั้นมีความถูกต้องแม่นยำ และสามารถให้ผลการวัดที่น่าเชื่อถือ ซึ่งจะส่งผลให้การควบคุมคุณภาพของผลิตภัณฑ์มีประสิทธิภาพมากขึ้น ลดความผิดพลาดและของเสียในกระบวนการผลิต และเพิ่มความพึงพอใจของลูกค้า บทความนี้จะกล่าวถึงความสำคัญของการสอบเทียบเครื่องมือวัดตามมาตรฐาน ISO 17025 ขั้นตอนและวิธีการสอบเทียบ ตลอดจนประโยชน์ที่โรงงานอุตสาหกรรมจะได้รับจากการดำเนินการดังกล่าว เพื่อเป็นแนวทางในการยกระดับคุณภาพและมาตรฐานของกระบวนการผลิต
สอบเทียบ ISO 17025 คืออะไร?
ISO 17025 คือมาตรฐานสากลที่กำหนดข้อกำหนดและแนวทางปฏิบัติสำหรับห้องปฏิบัติการทดสอบและสอบเทียบ ซึ่งจัดทำขึ้นโดยความร่วมมือระหว่างองค์กรมาตรฐานนานาชาติ ISO และ IEC มาตรฐานนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความมั่นใจในศักยภาพและความน่าเชื่อถือของห้องปฏิบัติการในการให้บริการที่มีคุณภาพสูง ภายใต้ข้อกำหนดของ ISO 17025 ห้องปฏิบัติการต้องมีระบบการบริหารจัดการที่เป็นระเบียบและมีประสิทธิภาพ ควบคุมปัจจัยต่าง ๆ ที่อาจส่งผลกระทบต่อคุณภาพของการทดสอบหรือสอบเทียบ รวมถึงมีบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถและได้รับการฝึกอบรมอย่างเหมาะสม
นอกจากนี้ ห้องปฏิบัติการต้องใช้วิธีการทดสอบหรือสอบเทียบที่เป็นมาตรฐานสากล มีการสอบเทียบอุปกรณ์วัดอย่างสม่ำเสมอ และมีการควบคุมคุณภาพผลการทดสอบหรือสอบเทียบอย่างเข้มงวด การรับรองตามมาตรฐาน ISO 17025 ทำให้ผลการทดสอบหรือสอบเทียบของห้องปฏิบัติการนั้นเป็นที่ยอมรับในระดับสากล ช่วยอำนวยความสะดวกในการค้าระหว่างประเทศ เนื่องจากผู้ซื้อสามารถวางใจในคุณภาพของผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการทดสอบหรือสอบเทียบจากห้องปฏิบัติการที่ได้รับการรับรองแล้ว ส่งผลให้ลดความจำเป็นในการทดสอบซ้ำ ประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย
IOS 17025 ห้องปฏิบัติการ สอบเทียบมาตรฐานสากล
ห้องปฏิบัติการที่ได้รับการรับรองตามมาตรฐานอย่าง IOS 17025 ห้องปฏิบัติการ, ISO/IEC 17025 แสดงถึงความสามารถในการดำเนินงานที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งประกอบด้วย
- ระบบคุณภาพและการบริหารงานที่ดี
- บุคลากรมีความชำนาญในการวิเคราะห์ทดสอบ
- เครื่องมือที่ใช้มีความแม่นยำและประมาณค่าความไม่แน่นอนของการวัดได้
- สถานที่และสภาพแวดล้อมเหมาะสมสำหรับการสอบเทียบ
- มีแผนและขั้นตอนการชักตัวอย่างโดยใช้หลักการทางสถิติอย่างเหมาะสม
- การจัดการตัวอย่างอย่างเหมาะสม ตั้งแต่การรับ ขนส่ง ปฏิบัติต่อตัวอย่าง และจัดเก็บรักษาเพื่อป้องกันความเสียหาย
- การตรวจสอบความใช้ได้ของวิธีและความสามารถในการสอบกลับได้
- ความสามารถทางวิชาการ การควบคุมเอกสาร การเก็บบันทึก และรายงานผลอย่างถูกต้อง ชัดเจน และตรงวัตถุประสงค์
การดำเนินการตามระบบคุณภาพนี้สอดคล้องกับมาตรฐาน ISO 9000 ทำให้ได้รับการยอมรับในตลาดสินค้าระดับสากล ตามคำกล่าวที่ว่า “One Standard One Test Accepted Everywhere” ผู้ผลิตที่ส่งสินค้าออกไปจำหน่ายต่างประเทศ หากมีใบรายงานผลการทดสอบจากห้องปฏิบัติการที่ผ่านการรับรองนี้แล้ว จะไม่จำเป็นต้องทดสอบสินค้าซ้ำในประเทศคู่ค้า ช่วยลดค่าใช้จ่ายได้เป็นอย่างดี
ความจำเป็นในการสอบเทียบเครื่องมือวัด ที่มีต่ออุตสาหกรรมการผลิต
ในกระบวนการผลิต การตรวจสอบคุณภาพชิ้นงานเป็นสิ่งสำคัญ บางครั้งอาจพบว่าชิ้นงานมีความผิดพลาดหรือบกพร่อง ซึ่งไม่ได้เกิดจากตัวพนักงานผู้ปฏิบัติงาน แต่เป็นเพราะเครื่องมือวัดที่ใช้ในการผลิตนั้นไม่ได้มาตรฐาน ทำให้การประกอบชิ้นงานคลาดเคลื่อนและเกิดความเสียหาย เพื่อให้ได้ผลการวัดที่แม่นยำและเชื่อถือได้ จึงจำเป็นต้องมีการสอบเทียบ ISO 17025เครื่องมือวัดที่ใช้ในการผลิตอย่างสม่ำเสมอ การสอบเทียบเครื่องมือวัดที่ถูกต้องจะช่วยให้
- สร้างความมั่นใจให้แก่ผู้ประกอบการ สามารถตรวจสอบย้อนกลับได้ เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันระดับโลก
- ยกระดับกระบวนการผลิตให้เป็นมาตรฐานสากล เป็นที่ยอมรับและน่าเชื่อถือ สร้างภาพลักษณ์ที่ดี
- สร้างความเชื่อมั่นให้แก่ผู้บริโภคว่าสินค้ามีคุณภาพสม่ำเสมอและปลอดภัย ลดความเสี่ยงการคืนสินค้า
- เพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน ลดการสูญเสียจากความผิดพลาดในการผลิต ใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งด้านแรงงาน เวลา และเงินลงทุน
ในการเลือกใช้บริการสอบเทียบเครื่องมือวัด ผู้ประกอบการควรพิจารณาอย่างรอบคอบ โดยเลือกห้องปฏิบัติการที่มีความสามารถเชื่อถือได้ วิธีง่ายคือเลือกห้องปฏิบัติการที่ได้รับรองมาตรฐาน มอก. 17025 ซึ่งเป็นมาตรฐานที่ยอมรับในระดับสากล พร้อมพิจารณาขอบข่ายการสอบเทียบให้ตรงกับความต้องการ
ทำไมต้องสอบเทียบ?
การสอบเทียบ ISO 17025 เครื่องมือวัดถือเป็นขั้นตอนสำคัญที่ผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมต่าง ๆ จำเป็นต้องให้ความสำคัญ โดยเฉพาะอย่างยิ่งธุรกิจที่มีมาตรฐานกำหนดให้แสดงถึงความถูกต้องแม่นยำของเครื่องมือวัดอย่างเข้มงวด การสอบเทียบเครื่องมือวัดอย่างสม่ำเสมอจะช่วยรักษาระดับการดำเนินงานให้อยู่ในมาตรฐานที่กำหนดไว้อยู่เสมอ
อย่างไรก็ตาม ความถี่ในการสอบเทียบนั้นไม่มีกฎเกณฑ์ตายตัว แต่ต้องพิจารณาไปพร้อมกับปัจจัยของแต่ละเครื่องมือวัด เนื่องจากในบางอุตสาหกรรม ค่าความคลาดเคลื่อนแม้เพียงเล็กน้อยอาจนำไปสู่ความเสียหายอย่างมหาศาล ยกตัวอย่างเช่น อุตสาหกรรมการผลิตยา หากชั่งส่วนผสมในปริมาณที่ผิดพลาดอันเนื่องมาจากเครื่องชั่งที่มีความคลาดเคลื่อนสูง อาจส่งผลให้ผลิตภัณฑ์ที่ผลิตออกมาขาดคุณภาพ ก่อให้เกิดผลกระทบต่อความปลอดภัยของผู้บริโภค
การสอบเทียบเครื่องมือวัดอย่างสม่ำเสมอตาม ISO 17025 ข้อกำหนด จึงเป็นแนวทางลดความเสี่ยงดังกล่าว ซึ่งการสอบเทียบเครื่องมือวัดมีจุดประสงค์เพื่อรักษาระบบการทำงานให้มีประสิทธิภาพ ควบคุมเครื่องมือและอุปกรณ์วัดต่าง ๆ ให้มีความแม่นยำ อยู่ในค่าที่ถูกต้องและพร้อมใช้งานตลอดเวลา ส่งผลให้ผลผลิตที่ออกมามีคุณภาพตรงตามมาตรฐานที่กำหนด
อยากสอบเทียบเครื่องมือวัด ใช้บริการที่ไหนดี
การเลือกผู้ให้บริการสอบเทียบเครื่องมือที่มีคุณภาพเป็นสิ่งสำคัญ โดยต้องพิจารณาดังนี้:
1. มาตรฐานของหน่วยสอบเทียบ ควรเลือกผู้ให้บริการที่ได้รับการรับรองมาตรฐาน ISO/IEC 17025 สำหรับห้องปฏิบัติการสอบเทียบ เพื่อให้มั่นใจว่าผลการสอบเทียบมีความถูกต้องแม่นยำและได้รับการยอมรับ
2. ความเชี่ยวชาญและขอบข่ายการให้บริการสอบเทียบ ควรเลือกผู้ให้บริการที่มีความชำนาญในการสอบเทียบเครื่องมือที่ต้องการ เช่น บริษัท คาปิตอล ลาบอราทอรี จำกัด มีความเชี่ยวชาญในการสอบเทียบเครื่องมือวัดหลายด้าน ได้แก่
- อุณหภูมิและความชื้น
- มวลและเคมี
- เครื่องตรวจวัดระดับแอลกอฮอล์ (เป็นห้องปฏิบัติการแรกของประเทศไทยที่ได้รับการรับรอง)
- ปริมาตรและมิติ
การเลือกผู้ให้บริการสอบเทียบที่ได้มาตรฐานและมีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน จะช่วยให้ได้ผลการสอบเทียบที่น่าเชื่อถือและตรงตามความต้องการ
สรุป
สอบเทียบ ISO 17025 ในอุตสาหกรรมการผลิตคือ การควบคุมคุณภาพของการวัดมีความสำคัญอย่างยิ่ง ผู้ประกอบการจึงต้องให้ความสำคัญกับความสามารถในการสอบเทียบเครื่องมือวัดให้เหมาะสม โดยพิจารณาจากการรับรองมาตรฐาน CALIBRATION ISO/IEC 17025 ซึ่งเป็นข้อกำหนดสำหรับห้องปฏิบัติการทดสอบและสอบเทียบ ห้องปฏิบัติการที่ผ่านการรับรองมาตรฐาน ISO/IEC 17025 แสดงให้เห็นถึงการดำเนินงานสอบเทียบที่มีประสิทธิภาพ
ทำให้มั่นใจได้ในคุณภาพและความน่าเชื่อถือของผลการสอบเทียบ (Certificate) ที่ได้รับ ซึ่งถูกต้องตามหลักวิชาการและเป็นที่ยอมรับในระดับสากล การสอบเทียบตามมาตรฐาน ISO 17025 จึงเป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ประกอบการในอุตสาหกรรมการผลิตควรให้ความสนใจ เพื่อสร้างความมั่นใจในคุณภาพของการวัดและผลิตภัณฑ์
กิตติวงษ์ จันทุม เป็นวิศวกรที่มีประสบการณ์ยาวนานกว่า 15 ปีในอุตสาหกรรมสอบเทียบเครื่องมือวัด เขาเป็นผู้เชี่ยวชาญในการสอบเทียบอุปกรณ์วัดต่างๆ เช่น เครื่องวัดอุณหภูมิ เครื่องวัดแรงดัน เครื่องวัดระดับเสียง และอื่นๆ กิตติวงษ์ได้รับใบอนุญาตจากหน่วยงานกำกับดูแลเพื่อรับรองความสามารถในการสอบเทียบตามมาตรฐานสากล
